Shpresa vdes e fundit. Kështu më thotë Agroni, i ulur në një stol, pranë tezgës së tij ku shet fruta-perime. Ai shpreson që Gëzimi, djali i tij i madh, do t’ia dalë të qëndrojë në Gjermani, ku ka mbërritur para tre muajsh dhe ka kërkuar azil. Edhe pse lajmet nuk janë aspak të mira për Shpresën e Agronin. Javën e kaluar një avion solli në Rinas 41 azilkërkues nga Gjermania dhe Franca të cilëve u qe refuzuar azili. Një muaj më parë, numri i të riatdhesuarve nga Gjermania, Franca dhe Belgjika ishte 500.
“Ndofta djali im ka fat. Kemi bërë një sakrificë të madhe, u kemi paguar 1300 euro atyre që i sollën dokumentat dhe e ?uan në Gjermani. Para e madhe për xhepin tim të varfër… eh, atë që të bën fëmija, nuk ta bën Perëndia. Nuk do të jetojë në fshat, nuk do të shesë në këtë tezgë bashkë me mua. Do një jetë më të mirë, do një të ardhme më të mirë. Tani Gëzimi po mëson gjermanisht në kamp. I pëlqen të bëhet punonjës social. Inshallah nuk e kthejnë, Inshallah gjen një kontratë pune”, thotë ai me shpresën e rreme, të ushqyer nga ata që i morën 1300 eurot.
Në muajt e parë të vitit 2018, Gëzimi do të marrë përgjigje për kërkesën e tij. Në faqen zyrtare të Zyrës Federale për Migracionin dhe Refugjatët, Jutta Cordt, Presidente e kësaj zyre bën me dije se “kërkesat e bëra gjatë vitit 2017 po shqyrtohen dhe përgjigja do të jepet brenda 2 muajve”.
Ikje masive
Gëzimi është njëri prej 27.500 shqiptarëve që kërkuan azil këtë vit në vendet e BE-së, shifër e konsiderueshme në raport me popullsinë e Shqipërisë prej 2.9 milionë banorësh. Gjermania mbetet edhe këtë vit në krye të vendeve të BE ku kërkuan azil 15.495 qytetarë nga Shqipëria, e ndjekur nga Franca me 8.875 kërkesa dhe Holanda me 1.545. Numri i azilkërkuesve nga Shqipëria në Gjermani sipas Eurostatit është 30% më i ulët se vitin e kaluar. Në 7.000 vendimet e marra nga aplikimet e shqyrtuara deri tani, nga vendet e BE për qytetarët e Shqipërisë, vetëm 335 prej tyre nuk u refuzuan.
Dy vjet më parë, në tetor 2015, autoritetet gjermane e përfshinë Shqipërinë në listën e vendeve të sigurta, gjë që u ndoq edhe nga vende të tjera të BE-së. Sipas Konventës së Gjenevës, që përbën Ligjin Ndërkombëtar dhe Ligjit të BE për Azilin dhe Procedurat e tij, një vend konsiderohet i sigurtë kur ka një sistem demokratik, kur nuk ka persekutim politik, nuk ka rrezik për ushtrim dhune ndaj qytetarëve dhe kur nuk ka konflikt të armatosur. Klasifikimi “vend i sigurtë” përjashton mundësinë për qytetarët e këtyre vendeve që të pranohen kërkesat e tyre për azil, pasi ato nuk janë legjitime. Por fluksi i azilkërkuesve nga Shqipëria, si e tregojnë edhe shifrat e Eurostat-it, vazhdon të ekzistojë edhe pse në rënie në krahasim me vitin e kaluar, edhe pse shanset për të marrë përgjigje pozitive nga autoritetet e Gjermanisë, Francës dhe vendeve të tjera të BE janë pothuajse zero.
Pse shqiptarët kërkojnë të emigrojnë?
Agroni me punën e tij mban familjen me 4 fëmijë. Gruaja nuk punon, kujdeset për ekonominë e vogël që kanë në fshat. Çdo ditë, në diell dhe shi, ai niset që pa gdhirë nga fshati me një makinë të vjetër, merr mallin në magazinat qendrore të fruta-perimeve kur nuk ka mall nga fshati dhe shet deri sa fillon të ngryset. Por të ardhurat janë të pakta dhe mezi ia del të jetojë dhe të ?ojë fëmijët në shkollën e fshatit. Të ardhurat që i mbeten, pasi i paguan taksat Bashkisë për tezgën e tij, faturat e energjisë elektrike, të ujit janë shumë të ulta.
Por situatën e Agronit e përjetojnë shumë familje në Shqipëri për shkak të pagave të ulta dhe papunësisë. Sipas të dhënave të Bankës Botërore dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar, (Nëntor 2017) paga mesatare neto është 347 euro në muaj, shifër kjo që është më e ulta në Europë, me përjashtim të Bjellorusisë, Moldavisë dhe Ukrainës. Në rajon, sipas burimeve të njëjta, pagën më të lartë mesatare e ka Mali i Zi me me 509 euro në muaj, ndjekur nga Bosnjë Hercegovina me 439 euro, Bullgaria me 423 euro, Serbia 407 euro, Kosova 405 euro dhe Maqedonia 372 euro. Punësimi gjatë vitit 2017 është rritur me 6-7%, por përsëri papunësia, sidomos tek të rinjtë mbetet e lartë.
Azilkërkimi-zotim i autoriteteve të Tiranës për ta ndaluar
Aida Hajnaj, Drejtore për pikat kufitare dhe emigracionin në Policinë e Shtetit thotë për DW se, Shqipëria ka ndërmarrë masa të rrepta për të ndaluar ?do fluks azilkërkimi në vendet e BE-së.
“Po godasim grupet dhe rrjetet kriminale të trafikantëve që u shesin qytetarëve të Shqipërisë dokumenta të falsifikuara për të kërkuar azil në Gjermani, Francë apo vende të tjera të BE si edhe operatorë turistikë të përfshirë në biznesin e dokumentave fllco. Janë shtuar procedurat dhe kërkesat për cilindo nënshtetas shqiptar që udhëton drejt vendeve të BE. Ndjekja penale e prindërve që braktisin fëmijët e mitur në vendin e zonës Schengen, për t’i përdorur më pas dhe kërkuar azil, ka dhënë rezultate. Bashkëpunimi ynë me policinë franceze po ecën shumë mirë. Në mes të këtij muaji, javën e ardhshme në Tiranë pritet të vijë dhe diskutojë me autoritetet e këtushme ?ështjen e azilantëve nga Shqipëria, ministri i Brendshëm i Francës, Gérar Collomb” thotë për DW Aida Hajnaj.
Zotimi i qeverisë së Tiranës për të ndaluar azilkërkimin lidhet edhe me perspektivën europiane të vendit dhe ambicien për të hapur me BE-në negociatat e anëtarësimit. Ndalim i azilkërkimit nga qytetarët e Shqipërisë nuk bën pjesë në prioritetet e caktuara nga Brukseli për hapjen e negociatave, në krye të të cilave qëndron progresi në Reformën në Drejtësi. Por 27.500 qytetarët e Shqipërisë që kërkuan azil në vendet e BE gjatë 2017-ës janë një shqetësues për Brukselin lidhur me standardin ekonomik të Shqipërisë dhe ruajtjen e kapitalin e saj më të ?muar për progres: rininë.
