Çertifikimi i rezultateve të zgjedhjeve parlamentare të 11 qershorit, ka hapur mundësinë që brenda një muaji, të konstituohet përbërja e re e Kuvendit të Kosovës.
Me konstituimin e Kuvendit, bëhet verifikimi i mandateve dhe zgjidhet kryetari i ri i këtij institucioni, i cili do të propozohet nga koalicioni PAN (Partia Demokratike e Kosovës, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma). Po ashtu, do të zgjidhen edhe pesë nënkryetarët e Kuvendit, të cilët do të përbëjnë Kryesinë e re të këtij institucioni.
Nga momenti i konstituimit të Kuvendit, bazuar në rezultatin e zgjedhjeve, kandidati i koalicionit PAN për kryeministër, Ramush Haradinaj duhet që brenda 15 ditëve të bëjë propozimin e tij për formimin e qeverisë së re të Kosovës.
Ai pritet që mandatin për kryeministër ta marrë nga Presidenti i Kosovës.
Deri më tani, Haradinaj kryesisht ka deklaruar se i ka numrat e nevojshëm për formimin e qeverisë, por ai nuk ka prezantuar se me cilat subjekte i ka siguruar këta numra. Ulëset që koalicioni PAN i ka siguruar në Kuvend, gjithsej 39, nuk janë të mjaftueshme për formimin e qeverisë.
Ndonëse Haradinaj ka përmendur si mundësi lidhjen e koalicionit me Lidhjen Demokratike të Kosovës, Aleancën Kosova e Re dhe Alternativën, këto tri të fundit, të mbledhura në koalicionin parazgjedhor LAA, nuk e kanë konfirmuar këtë aleancë pas zgjedhore.
Pjesë e qeverisë, sipas Kushtetutës, do të jenë edhe komunitetet pakicë, të cilat si tërësi përbëjnë 20 deputetë në Kuvendin e Kosovës. Për formimin e qeverisë, janë të domosdoshme të paktën 61 vota të deputetëve.
Në analiza të ndryshme rreth rezultateve të zgjedhjeve të 11 qershorit, është vënë edhe dilema: Çka nëse Haradinaj dhe PAN dështojnë ta bëjnë qeverinë e re?
– Si konkluzion, zakonisht është dhënë opsioni rezervë, ai i dhënies së mandatit kandidatit të Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, për ta formuar qeverinë.
Por, bazuar në deklaratat e deritashme të presidentit të Kosovës, duket se për mandatin eventual të Kurtit, do të kërkohet edhe një mendim tjetër i Gjykatës Kushtetuese, pavarësisht interpretimit të dhënë më 2014, rreth të drejtës për formimin e qeverisë.
Andaj, negociatat që do të zhvillohen ditëve dhe javëve në vijim, mund të sjellin formula nga më të ndryshmet për formimin e qeverisë, qoftë me Haradinajn në krye apo Kurtin, apo edhe pa asnjërin prej tyre, duke nxjerrë figura konsensuale.
Sidoqoftë, përderisa Haradinaj dhe Kurti pritet që ditëve në vijim t’i intensifikojnë përpjekjet e tyre për koalicione të reja, për të arritur krijimin e shumicës parlamentare në Kuvend, si kusht i domosdoshëm për formimin e qeverisë, edhe faktori ndërkombëtar nuk pritet të jetë krejt anash këtyre zhvillimeve.
Nga Brukseli, komisioneri për Zgjerim, Johannes Hahn, ka dërguar tashmë mesazhin që Kosova të formojë një qeveri proevropiane dhe të qëndrueshme.
Brukseli do të insistojë që qeveria e re të jetë e aftë të vazhdojë procesin e dialogut dhe normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, të përmbyllë demarkacionin e kufirit me Malin e Zi, si dhe të vazhdojë axhendën integruese evropiane.
Po ashtu, edhe nga ambasada amerikane në Prishtinë janë dërguar mesazhe për themelimin e institucioneve të qëndrueshme e demokratike.
Ndërsa, politika në Kosovë nuk e përjashton si mundësi as “aventurën” e shkuarjes nga zgjedhjet në zgjedhje, që do të vinte si pasojë e dështimit të formimit të qeverisë, për faktorin ndërkombëtar, BE-në dhe SHBA-në, zgjedhjet e reja do të shiheshin si opsioni më i padëshiruar.
Kosova, sipas vlerësimeve ndërkombëtare, edhe ashtu ka ngecur shumë në proceset integruese, ka mbetur vendi i vetëm i izoluar dhe pa liberalizim të vizave, ndërkaq ngec shumë edhe në aspektin e sundimit të rendit dhe ligjit.
