Ish-deputeti i PD, Genc Pollo reagoi sot me një “What the f..ck!! në Twitter pasi kompania Acromax GmbH (shpk) e regjistruar në Hamburg në Gjermani, nga persona të lidhur me PS, dhe me pretekstin e të drejtës së autorit, e përdorin për të bllokuar çdo video kritike ndaj qeverisë edhe kur videot janë në domenin publik si Facebook.
Për këtë Acromax është kritikuar ashpër nga media gjermane e cila ka apeluar qeverinë, Bundestagun dhe prokurorine gjermane që të hetojnë këtë rast.
Genc Pollo reagoi pasi Acromax i bllokoi atij në Instagram një video ku Edi Rama premton e pastaj mohon paketën 3 të ndihmës së biznesit në kushtet e pandemisë.
Çuditërisht, edhe pse pretendimet për shkelje të pronës intelektuale duken mashtruese, Facebook kryesisht ka përmbushur kërkesat e Acromax për të hequr përmbajtje. Kjo mund të jetë pjesërisht për shkak të Direktivës së fundit të Bashkimit Evropian për Mbrojtjen e të Drejtave të Bashkimit Evropian 2019 në Tregun Dixhital.
Fatkeqësisht, algoritmet e automatizuara aktualisht në përdorim nuk mund të dallojnë në mënyrë të besueshme shkeljen e mirëfilltë të së drejtës së autorit nga rishpërndarja ligjore, dhe algoritmet janë mjaft komplekse dhe të errëta që është shumë e vështirë për OShC-të që të kundërshtojnë vendimet e marrjes dhe të rivendosin përmbajtjen e tyre.
Acromax ka shfrytëzuar këto dobësi në sistem. Në të vërtetë, fushata e ngacmimit të Acromax ka qenë aq e suksesshme sa që dy nga themeluesit e Nisma Thurje kishin faqe personale të mediave sociale të mbyllura për shkak të ankesave nga Acromax, dhe Facebook më tej e etiketoi Nisma Thurje “një grup të rrezikshëm”.
Netzpolitik.org në një artikull të gjatë shkruan se Acromax Media raporton shkelje të pretenduara të të drejtave të autorit në platforma të tilla si Facebook dhe kështu bën që përmbajtja gazetareske të zhduket nga Interneti. Kompania me qendër në Hamburg ka punuar, ndër të tjera, për partinë qeverisëse shqiptare. Reporterët pa kufij e konsiderojnë këtë një përpjekje për të shtypur gazetarinë e pavarur.
Një kompani gjermane kishte video që kritikonin qeverinë shqiptare, por u fshinë nga interneti, në veçanti Facebook. Si arsye citohet shkelja e pretenduar e së drejtës së autorit. Mediat dhe aktivistët e pavarur preken gjithashtu. Ata hedhin akuza serioze: Acromax Media po ndihmon qeverinë shqiptare të kufizojë lirinë e shtypit dhe lirinë e fjalës.
Kompania mohon akuzat. Sidoqoftë, një hetim i përbashkët i netzpolitik.org dhe ARD FAKT tregon se ai mund të ketë ndikim të konsiderueshëm në vend.
“Ne jemi të detyruar të jemi jokritikë ndaj qeverisë. Kjo na pengon të bëjmë punën tonë ”, thotë Viola Keta, kryeredaktore e Faktoje. Në tetor, portali shqiptar raportoi për Kopshtin Botanik të Tiranës, një nga parqet e fundit të mbetura në kryeqytet. E ardhmja e kopshteve është e pasigurt: Ato i përkasin universitetit, por administrata e qytetit dëshiron të marrë përsipër.
Regjistrimet janë të turpshme për administratën e qytetit. Në ditën e publikimit, Faktoje merr një email nga Facebook. Ajo thotë, “videoja jote është bllokuar sepse përmban 26 sekonda muzikë, tingull ose video në pronësi të Acromax Media.” Gazetarët e ngarkojnë përsëri atë më vonë, këtë herë në YouTube.
Acromax Media me sa duket ka shkaktuar një valë fshirjesh
Neritan Sejamini, kryeredaktor i Exit News, ka përjetuar probleme të ngjashme. Uebfaqja e lajmeve raporton në mënyrë kritike për punën e qeverisë, përfshirë planet e kryetarit të bashkisë së Tiranës Erion Veliaj, një nga politikanët më të fuqishëm të vendit.
Gjatë fushatës së tij elektorale, ai kishte premtuar në televizion të vazhdonte me dhënien e lejeve të reja të ndërtimit. Që kur mori detyrën, ai duket se ka ndryshuar mendje.
Exit News ka ngarkuar disa video në Vimeo në të cilat deklaratat e mëparshme të kryetarit janë të bashkuara me fotografitë aktuale të vendeve kryesore të ndërtimit. Mesazhi është i qartë: Kryetari e theu premtimin e tij. Por këto postime gjithashtu janë flamuruar dhe zhdukur nga Interneti. “Ka shumë raste në të cilat Acromax Media ka ndërhyrë për të marrë video jashtë linje që i mbanin përgjegjës politikanët,” thotë Sejamini.
Videot në faqet e aktivistëve në Facebook që kundërshtojnë planet e qeverisë janë fshirë gjithashtu. Nuk është më e mundur të përcaktohet se sa poste janë prekur. Nisma Thurje gjithashtu ankohet për kufizime. Në Shqipëri, organizata po lufton korrupsionin. Sipas një raporti të Transparencës Ndërkombëtare të vitit 2014, korrupsioni është një problem serioz në vend. Vështirë se asgjë është përmirësuar që nga atëherë, sipas një vlerësimi të vitit të kaluar.
“Ne duam të promovojmë demokracinë në Shqipëri”, thotë Baroel Feza, një nga zëdhënësit e Nisma Thurje. Tani shumë prej profileve të kolegëve të tij në Facebook janë zhdukur – për shkak të shkeljeve të pretenduara të së drejtës së autorit.
Netzpolitik.org dhe ARD FAKT kanë marrë mesazhe të shumta në të cilat Facebook ka njoftuar operatorët e faqeve për fshirjet. Një emër vazhdon të shfaqet pa pushim: Acromax Media.
Kompania nënshkroi kontrata me pothuajse të gjitha stacionet kryesore televizive të Shqipërisë
Kompania është e vendosur në një ndërtesë tregtare në rrugën më të shtrenjtë tregtare në Hamburg. Asnjë panel zileje ose kuti postare me emrin e kompanisë nuk është e dukshme atje. Nuk ka asgjë për të sugjeruar se një nga kompanitë më të fuqishme në peizazhin e mediave në Shqipëri ndodhet në katin e dytë të një zyre me qira.
Acromax Media i janë dhënë të drejta të gjera për përdorimin e Internetit të transmetimeve televizive dhe gjithashtu merr leje për të ndërmarrë veprime kundër shkeljeve të të drejtave të autorit me iniciativën e vet. Kjo shprehet qartë në një kontratë që kompania ka nënshkruar me një nga kompanitë më të mëdha mediatike shqiptare, e cila poseidohet nga netzpolitik.org dhe ARD FAKT *.
Në këtë kontratë specifike, Acromax Media siguron gjysmën e të gjitha të ardhurave të krijuara nga përmbajtja në Internet. Sa para fiton me të vërtetë ndërmarrja përmes biznesit të saj me transmetuesit shqiptarë është diçka që dëshiron t’i mbajë vetvetes.
Kompania deklaron se ka kontrata me më shumë se 95 përqind të të gjitha stacioneve televizive shqiptare. Diçka e tillë hap derën e keqpërdorimit të pushtetit mediatik për interesa politike dhe ekonomike “, thotë CEO gjerman i organizatës Christian Mihr.
Ai thotë se mediat më të rëndësishme të Shqipërisë janë në duart e vetëm disa njerëzve, shumica e të cilëve kanë lidhje të ngushta me politikën. Shumë prej pronarëve gjithashtu i fitojnë paratë e tyre në industrinë e ndërtimit, e cila varet nga kontratat e qeverisë.
Reporterët pa Kufij i vëzhgojnë me shqetësim këto kushte. “Të gjitha më të rëndësishmet janë media e pavarur që publikon informacione që është një gjemba në krah të atyre që janë në pushtet,” thotë Mihr.
Reporterët pa kufij akuzojnë kompaninë se abuzojnë me të drejtat e autorit
Organizata është gjithashtu në dijeni të akuzave kundër Acromax Media. “Sipas mendimit tonë, ky është një rast i abuzimit të qartë të të drejtave të autorit për të kufizuar gazetarinë dhe informacionin e pavarur.”
Aldor Nini na mirëpret me një këmishë të bardhë dhe xhaketë të errët në një sallë konferencash me pamje nga lumi Alster. Drejtori i Përgjithshëm i Acromax Media është 36 vjeç. Ai na thotë se ai në të vërtetë vjen nga industria e IT. Sot ai është gjithashtu aktiv në industrinë gjermane të argëtimit. Ai ishte pjesë e jurisë për çmimin e muzikës ECHO dhe ishte i ftuar në Miss Germany.
Nini ka një pasaportë gjermane dhe ka lindur në Tiranë. Me shoqërinë e tij, ai drejton kanalin ArkivaShqip, sipas Fondacionit Otto Brenner midis qindra kanaleve më të mëdha gjermane në YouTube në vitin 2018. Videot muzikore shqiptare që janë ngarkuar nga Acromax Media janë shikuar më shumë se 5 miliardë herë.
LEXO EDHE Rritja e rasteve me Covid-19/ Eksperti Dasho: 3 këshillat për Komitetin Teknik
Netzpolitik.org dhe ARD FAKT biseduan me të për disa nga videot që kompania e tij i kishte fshirë. Drejtori i Përgjithshëm shpjegon se asnjë nga ato raste nuk ishte e diskutueshme. “Në disa raste, logot e klientit tonë u hoqën, nuk u cituan burime ose nuk kishte ekzaminim të kontekstit, siç kërkohet nga e drejta gjermane e citimit”, thotë Nini. Videot thjesht kishin shkelur ligjin e të drejtave të autorit.
Ajo që ai thotë është të paktën pjesërisht e vërtetë. Disa nga videot në të vërtetë nuk kanë përmendur një burim. Por dyshimet për këtë arsyetim mbesin. Videoja nga Faktoje, për shembull, është një postim origjinal për të cilin gazetarët zhvilluan edhe intervistat e tyre. Në fragmentet e shkurtra, të cilat portali nuk i ka të tijat, citohet burimi Top Channel, që mund të shihet në të gjithë videon.
Acromax Media punoi për partinë qeverisëse shqiptare
Nini pohon se e gjithë kjo nuk ka asnjë lidhje me politikën. Në fund të fundit, thotë ai, kompania e tij ka raportuar edhe shkelje të të drejtave të autorit në video që portretizojnë punën e kryeministrit Edi Rama në një dritë pozitive – në total ai përpunon miliona video. Sipas tij, një marrëdhënie me qeverinë “në të vërtetë nuk ekziston fare”.
Në fakt, lidhjet me të fuqishmit e vendit fillojnë me partnerin e tij Anxhela Faber. Ajo gjithashtu punon për kompaninë, si Zyrtare Kryesore e Operacionit. Disa raporte për shkelje të pretenduara të të drejtave të autorit mbajnë emrin e saj.
Nëna e Faber është ambasadorja shqiptare në Shtetet e Bashkuara, e propozuar nga qeveria e Ramës vetëm disa muaj pas zgjedhjes së tij. Një foto tregon Anxhela Faber gjatë vizitës inauguruese të nënës së saj në Zyrën Oval, pranë Presidentit të atëhershëm Barack Obama.
Në vitin 2019, kompania kishte një klient tjetër të rëndësishëm përveç kompanive mediatike. Gjatë së njëjtës periudhë në të cilën u bënë të njohura fshirjet e përmbajtjes kritike, Acromax Media punoi për Partinë Socialiste të Ramës (PS). Kryetari i bashkisë së Tiranës Veliaj është gjithashtu anëtar.
Sipas Nini, PS është e vetmja parti politike që kompania e tij ka punuar direkt me të. Me sa duket Acromax Media i kishte këshilluar ata vetëm për çështje të së drejtës së autorit. Në disa raste vetë kompania kishte raportuar shkelje.
Luftoni kundër “lajmeve të rreme” në emër të partisë qeverisëse?
Kohët e fundit në gusht të vitit të kaluar, Nini kishte treguar një fushë të mëtejshme të aktivitetit. Në atë kohë, ai kishte pohuar se Acromax Media ishte në një marrëdhënie biznesi me PS me qëllim raportimin e të ashtuquajturave lajme të rreme për anëtarët e partisë në Facebook.
Nini pretendon se ndërmarrja e tij nuk ka shkuar asnjëherë pas “lajmeve të rreme” në emër të partisë qeverisëse.
Christian Mihr thotë se kur një kompani mediatike si Acromax Media merr urdhra nga një parti qeverisëse, është e mundur të ushtrohet ndikim i motivuar politikisht. “Interesat e korporatave dhe ato politike janë thuajse të pashmangshme në konflikt me njëra-tjetrën.”
Kërcënimet e veprimit juridik kundër mediave kritike
Exit News e quajti këtë kompani si mjetin e Qeverisë shqiptare për censurim në internet. Që atëherë, Aldor Nini ka qenë në ofensivë. Ai e sheh mbulimin e mediave për valën e fshirjes në Facebook si një sulm ndaj kompanisë së tij.
Verën e kaluar, ai pra njoftoi se do të padiste 21 media që kishin raportuar për fshirjet, përfshirë Exit Neës. Me sa duket asgjë nuk ka ndodhur akoma. Nini tani madje pretendon se ai nuk mund të ndërmarrë asnjë veprim kundër mediumit: Ai nuk ka një adresë thirrjeje për të dërguar një proces gjyqësor për të.
Për të përcaktuar një adresë të tillë, përfaqësuesit e kompanisë së tij madje shkuan në një adresë të supozuar të Exit News dhe pyetën fqinjët për kryeredaktorin Sejamini. “Askush nuk e njihte atë ose kompaninë”, thotë Nini. Ai pikturon pamjen e një mediumi misterioz me qëllime të pandershme.
Netzpolitik.org dhe ARD FAKT kontrolluan adresën që Exit Neës që kishte shënuar në faqen e saj dhe e gjetën Sejamini atje në zyrën e tij.
Nini bën një pretendim tjetër që duket i bezdisshëm. Një pretendim aq serioz sa që mund të prishë besueshmërinë e Exit News nëse është e vërtetë. Çështja Acromax Media shqetëson mediat shqiptare. Por gjithashtu ka një dimension ndërkombëtar.
Acromax Media fiton para nga reklamat që shoqërojnë videot e klientëve të tij në Internet. Për këtë arsye Aldor Nini dëshiron të parandalojë shpërndarjen e paautorizuar të përmbajtjes, thotë ai. Mund të prodhohet nga stacionet televizive në Shqipëri, por kinse nuk ka para për të fituar prej tyre atje.
Kontrata dygjuhëshe me një kompani mediatike thotë posaçërisht se Acromax Media do t’ju jepet të drejta e përdorimit “pa kufizime rajonale”. Ekziston një arsye për këtë.
Sepse edhe nëse Acromax Media ka fshirë videot në gjuhën shqipe, kompania po synon një treg të ndryshëm kombëtar reklamash. “Shumica e të ardhurave tona gjenerohen në Gjermani. Kjo është arsyeja pse ne kryesisht i referohemi ligjit gjerman “, thotë CEO i saj.
Facebook mbetet i heshtur për marrëdhëniet e tij me Acromax Media
Mbetet gjithashtu e paqartë se çfarë roli luan Facebook në fshirjet. Netzpolitik.org dhe ARD FAKT i kanë dërguar rrjetit social një listë të detajuar të pyetjeve. Reagimi i vetëm ishte një deklaratë e përgjithshme. Ajo thotë se kompania i merr seriozisht të drejtat e pronësisë intelektuale.
Në një rast specifik, ne e krahasuam Facebook-un me raportet e postimeve individuale që dyshohet se ishin të vlefshme. Facebook nuk ka dashur të përgjigjet në pyetjet në lidhje me marrëdhëniet e tij me Acromax Media.
Megjithatë Acromax Media duket se është shumë e lidhur në botën e platformave. Facebook fton përfaqësuesit e kompanisë në konferenca.
Baroel Feza i Nisma Thurje akuzon Facebook-un se ka ndihmuar kompaninë me qendër në Hamburg në aktivitetet e saj. “Problemi kryesor është se Facebook lejon që këta njerëz të largohen me të”, thotë Feza.
Gjermania mban një pjesë të përgjegjësisë
Ndërsa kritikët e qeverisë po luftojnë për lirinë e shtypit dhe lirinë e fjalës në Shqipëri, Reporterët pa Kufij po vëzhgojnë një nivel të ri përshkallëzimi. Në të kaluarën, Edi Rama, i konsideronte mediat si kazan plehrash.
Tani kreu i qeverisë me sa duket dëshiron të ndërmarrë hapin tjetër. “Ne kemi frikë nga zhvillimet e tmerrshme, sepse qeveria ka shpallur një ligj për të ndëshkuar lajmet e rreme – ose atë që konsideron si një lajm të rremë”, thotë Christian Mihr.
Sipas këtij ligji, autoritetet shtetërore në Shqipëri duhet të gjykojnë vërtetësinë e lajmeve dhe të vendosin ndëshkime drakoniane në të ardhmen. Profesionistët e mediave i shohin planet kryesisht si një sulm ndaj botimeve të pavarura në internet. Këshilli i Evropës i kërkoi Komisionit të Venecias të vlerësojë ligjin e planifikuar. Vlerësimi i tij përfundimisht do të përcaktojë nëse parlamenti shqiptar do ta kalojë atë.
Sidomos, në sfondin e akuzave kundër Acromax Media, Mihr tani sheh një përgjegjësi ndaj Gjermanisë për të ushtruar ndikim në Shqipëri – veçanërisht në funksion të negociatave të mundshme për pranimin e vendit në Bashkimin Evropian. Në Raportet e Progresit të BE-së, për shembull, sulmet ndaj lirisë së shtypit do të duhej të përcaktoheshin më qartë.
Zyra e Jashtme Federale Gjermane ka deklaruar se nuk ka njohuri për kompaninë Hamburg. Prandaj, nuk mund të vlerësojë aktivitetet e tij në këtë kohë aktuale.
