Ministria e Drejtësisë dhe Sekretariati për Zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit e kanë publikuar tekstin zyrtar të propozimit të ligjit për përdorimin e gjuhëve që është në procedurë parlamentare për miratim. Thonë se këtë e kanë bërë duke pasur parasysh parimet e konfirmuara nga Qeveria për qeverisje transparente dhe llogaridhënie për qytetarët.
Për zbatimin e propozim-ligjit do të duhen mjete shtesë nga buxheti i Republikës së Maqedonisë, për themelimin e Agjencisë për aplikimin e gjuhëve që e flasin më së paku 20% e qytetarëve të Republikës së Maqedonisë, por edhe detyrime materiale për subjektet e tjera.
Për funksionimin e institucioneve të reja në vitin e parë vlerësohet se do të duhen 16-të milionë denarë, të cilat do të sigurohen nga buxheti për vitin 2018. Plus do të duhet të sigurohen edhe 90 milionë denarë nga buxheti që do të ndahen në shfrytëzues të ndryshëm buxhetor për zbatimin e ligjit. Gjithsej 106 milionë denarë ose 1.7 milionë euro.
Për punësimet në institucionet e reja, me propozim-ligjin parashikohet që një pjesë të realizohet me marrjen nga institucionet e tjera shtetërore, para së gjithash nga Sekretariati për zbatimin e Marrëveshjes Kornizë.
Pas miratimit të ligjit nga ana e Kuvendit të Republikës së Maqedonisë, do të dorëzohet në Komisionin e Venedikut së bashku me dispozitat kontestuese që kanë të bëjnë me përdorimin e gjuhës shqipe në monedhë dhe në letra me vlerë si dhe në uniformën e ushtrisë dhe të policisë.
Qëllimi është që të shihen se kjo është në përputhje me Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë. Nëse nga Komisioni i Venedikut merret mendim pozitiv, siç deklaroi zëvendëskryeministri Bujar Osmani, të tri pikat në mënyrë shtesë do të përfshihen në ligj.
Në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë do të formohet inspektorat shtetëror që do ta mbikëqyrin zbatimin e normave gjuhësore për përdorimin e gjuhëve. Për institucionet, të cilat nuk do ta zbatojnë ligjin parashihet dënim prej 5 mijë euro.
Ndryshe, gjykatat dhe prokuroritë publike janë pjesë e institucioneve, të cilat më së paku duhet të punojnë që të përshtaten në dispozitat e reja nga propozim-ligji për përdorimin e gjuhëve. Për dallim nga më parë, si e drejtë për përdorimin e gjuhës tjetër përveç maqedonishtes u rezervua vetëm për të dyshuarit, të paditurit privat dhe dëshmitarët, tani parashikohet që kjo e drejtë edhe për gjykatësit dhe prokuroritë.
