Ylli i ri i politikës franceze, Emmanuel Macron, i cili hyri në këto zgjedhje si drejtues i lëvizjes “En Marche!” ia doli me sukses të kalojë në balotazh. Macron u shpreh për agjencinë e lajmeve “AFP”, se me “këtë hapet një kapitull i ri në jetën politike të Francës”. Ai theksoi se me këto zgjedhje “francezët kanë shprehur qartë dëshirën për ripërtëritje”.
Sipas të dhënave zgjedhore të televizionit francez, “France 2” dhe “TF1”, ish-ministri i Ekonomisë dhe proeuropiani 39-vjeçar, Macron arriti të marrë më shumë se 23% të votave në votimet e së dielës, por ai ka edhe një rivale të fortë përballë. Kandidatja populiste e Front National, Marine le Pen po ashtu doli në balotazh, duke arritur madje një rezultat më të mirë se në zgjedhjet e vitit 2012. 48-vjeçarja, Le Pen ka arritur të marrë më shumë se 21,% të votave, duke përmirësuar rezultatin e 2012-s, që ishte 17,9%.
Konkurrentja Le Pen
Zgjedhjet u pritën me interes të madh në të gjithë Europën, për shkak se ato konsiderohen si vendimtare për drejtimin nga do të shkojë Europa. Rezultati pozitiv i kandidates djathtiste, Le Pen është një shok për Europën. Marine le Pen kërkon daljen e Francës nga Bashkimi Europian dhe ndalimin e migracionit, nën frymën e Trumpit ajo përsërit fjalinë, në radhë të parë vijnë francezët. Politikanë të ndryshëm europianë e shohin suksesin e Le Pen si një sinjal alarmi për Europën. Politikani i CDU-së, Gunther Krichbaum e shikon me shqetësim rritjen e mbështetësve të kursit antieuropian në këto zgjedhje, por ai vlerësoi suksesin e Macron si “sinjal të vlefshëm” për bashkëpunimin gjermano-francez. Europa ka nevojë “më shumë se kurrë” për një Francë të fortë politikisht, tha kreu i komisionit parlamentar për Europën në Bundestag për “Reuters”.
Rezultatet e kandidatëve të tjerë
Ndërsa kandidati i majtë që shihej me shanse për të dalë në balotazh, Jean-Luc Melenchon nuk e arriti rezultatin e pritur. Ai mori 19,5-20% të votave duke u ndjekur nga konservatori Fillon që llogaritet të ketë marrë 19% të votave. Rezulatet e votimit kanë qenë një shok për konservatorët, por edhe për socialistët e presidentit Francois Hollande. Kandidati konservator Fillon ka arritur të marrë rreth 19,5% të votave. Fillon pranoi humbjen dhe bëri thirrje që në balotazh vota t’i jepet Macron. Deputeti konservator, Francois Baroin e cilësoi rezultatin e Fillon “një tërmet” për konservatorët.
Edhe socialistët kanë pësuar një dështim historik në këto zgjedhje, duke arritur të marrin rreth 7% të votave. Kandidati Benoit Hamon u shpreh se, “dështova të pengoj fatkeqësinë që ishte paralajmëruar dhe për këtë marr përgjegjësinë e plotë”, tha Hamon, duke u bërë thirrje përkrahësve socialistë të japin votën për Macron. Edhe kryeministri francez, Cazeneuve dhe ministri i Jashtëm, Ayrault bënë thirrje që në balotazh vota t’i jepet Macron, njoftojnë agjencitë e lajmeve.
Pjesëmarrje e lartë në zgjedhje
Rreth 47 milionë francezë votuan të dielën nën masa të larta sigurie në raundin e parë të zgjedhjeve për presidentin apo presidenten e re të vendit, tre ditë pas atentatit të fundit ndaj policëve në Paris. Rreth 50.000 policë dhe 7.000 ushtarë siguruan mbarëvajtjen e votimeve. Zgjedhjet u pritën me interes të madh në të gjithë Europën, për shkak se ato konsiderohen si vendimtare për drejtimin nga do të shkojë Europa.
Votimet u karakterizuan nga një pjesëmarrje e lartë e zgjedhësve. Vetëm rreth 23% e votuesve u kanë qëndruar larg kutive të votimit, sipas ekspertëve të instituteve të opinionit publik, Ifop-Fiducial dhe Harris Interactive. Kjo e bën pjesëmarrjen në zgjedhjet e këtij viti me rreth 77%, gati po aq e lartë sa në vitin 2012, ku në votime mori pjesë 80% e francezëve.
Pushteti i presidentit
Presidenti në Francë ka shumë pushtet, madje herë pas here ai cilësohet në Francë si “president-monark”. Ai është kreu i ushtrisë dhe mund të marrë vendime për misione ushtarake apo përdorimin e armëve bërthamore. Për misione afatgjata ushtarake apo shpalljen e luftës ai ka nevojë për miratimin e Parlamentit. Ndër kompetencat e presidentit në Francë bën pjesë edhe emërimi i kryeministrit të vendit dhe i ministrave të qeverisë, e cila sigurisht duhet të ketë mazhorancën në Asamblenë Parlamentare, pasi deputetët mund t’i rrëzojnë ata me votë mosbesimi. Ligjet në Francë i miraton Parlamenti, por presidenti mund të shpërndajë Parlamentin dhe të kërkojë referendume.
