Depozitat rënie drastike, ikin 120 milionë euro në tre muaj

Depozitat në bankat shqiptare zbritën në 998 miliardë lekë në mars, duke shënuar rënie për të tretin muaj radhazi, sipas statistikave të publikuara nga Banka e Shqipërisë. Gjatë tri muajve të parë të 2017-n, nga bankat janë larguar neto rreth 15.7 miliardë lekë apo gati 120 milionë euro, në krahasim me dhjetorin 2016 dhe ka qenë më e fortë në shkurt (-10.1 miliardë lekë). Tkurrja ka ardhur më së shumti si rrjedhojë e rënies së depozitave në lekë (-3.5 miliardë lekë), por edhe atyre në valutë (-1.8 miliardë lekë). Me bazë vjetore, (mars 2017/mars 2016), depozitat në sistemin bankar kanë shënuar një rritje minimale prej 1.7%, që ka ardhur tërësisht si rrjedhojë e zgjerimit të kursimeve në valutë me 5%, ndërsa ato në lekë kanë rënë me 2%. Interesat e ulëta për kursimet, si në lekë ashtu dhe në valutë mbeten arsyeja kryesore se pse individët nuk po preferojnë të mbajnë kursimet në banka. Për depozitat 1-vjeçare në lekë norma e interesit është afër 1%, ndërsa për ato në valutë është afër zeros. Banka e Shqipërisë, në një përpjekje për të nxitur ekonominë, ka ulur vazhdimisht normën bazë, duke e zbritur aktualisht në nivele minimale rekord prej 1.25%, (nga 5.25 në shtator) çka është reflektuar dhe në uljen e normave të depozitave. Depozitat me afat të individëve në lekë kanë shënuar dhe rënien më të madhe, duke u reduktuar me gati 1 miliard euro, që nga korriku 2013, kur ato kishin arritur dhe nivelin më të lartë. Por, teksa Banka e Shqipërisë ka filluar një strategji për të ulur nivelin e euroizimit në vend, valuta vijon të mbetet monedha e preferuar e kursimeve. Në fund të muajit mars, kursimet në valutë përbënin 52.5% të totalit, nga 50.6% që ishte kjo peshë në mars të një viti më parë. Pak kohë më parë, ekspertët e Bankës së Shqipërisë gjatë prezantimit të raportit të stabilitetit financiar për 6-mujorin e dytë të vitit 2016, e kanë vënë theksin te rritja e kreditimit për subjektet që nuk ushtrojnë aktivitet në Shqipëri. Sipas Bankës së Shqipërisë kredia që jepet jashtë vendit ka vijuar të jetë e lartë. Sektori bankar ka zgjeruar pozicionin kreditor në subjektet jo rezidente. Në dhjetor 2016, aktivet me jo rezidentët përbëjnë 27% të totalit të aktiveve, ndërsa detyrimet përbëjnë 6% të tyre. Si rrjedhojë pozicioni neto kreditor është zgjeruar me rreth 11% në terma gjashtëmujorë dhe rreth 19% në terma vjetorë, duke arritur në nivelin 293 miliardë lekë. Ekspertët e bankës sqarojnë se në maj të vitit 2013, Banka e Shqipërisë ndërmori disa masa për të zbutur tendencën e kreditimit jashtë vendit, që dha efekte. Megjithatë, në gjysmën e dytë të vitit 2016 rritja e shpejtë e burimeve të financimit në valutë dhe ulja e efektit penalizues të këtyre masave është reflektuar në zgjerimin e aktiveve me jo rezidentët me rreth 15.6% me terma vjetore, në mungesë të alternativave të mjaftueshme të investimit në vend. Kredia e dhënë për subjektet jashtë vendit ka arritur në 67 miliardë lekë ose rreth 500 milionë euro. Ekspertët e bankës pohojnë se nuk ka kufizime sasiore për këtë lloj kredie, ndërsa ajo ponderohet me një normë më të lartë rreziku. Rreziku nga ekonomia e brendshme vijon të jetë e lartë, sipas matricës së publikuar nga Banka e Shqipërisë. Nga ana tjetër, bankat mëmë mund të kenë reduktim të veprimtarisë në rajon dhe kjo tendencë duhet vlerësuar, theksuan ekspertët e Bankës së Shqipërisë. Rreziku i kreditit u ul përgjatë periudhës, ndonëse mbeti pranë nivelit të një viti më parë, kreditë me probleme u ulën në 18.3%, mbulimi i kredive me probleme me provigjione dhe kapital u përmirësua, koletarizimi i kredive është i qëndrueshëm, si dhe shpërndarja sipas monedhës, sektorëve dhe bankave është më e mirë. Në uljen e kredive me probleme kanë ndikuar proceset e mbledhjes, ristrukturimit dhe largimit të tyre nga bilancet. BSH thekson se zhvillimet janë pozitive dhe inkurajuese, por procesi i uljes së kredive me probleme përmban pasiguri. Bankat munden të ruajnë fokusin në këtë proces. Rreziku i likuiditetit vlerësohet i ulët nga Banka e Shqipërisë. Kjo për shkak të vlerës së ulët të raportit kredi/depozita, vijimi i rritjes së depozitave, prania e lartë e aktiveve likuide dhe rezultatet e ushtrimit të provës së rezistencës. Sipas monedhave, rreziku i likuiditetit në valutë është më i lartë se ai në lekë, ndaj kjo duhet të reflektohet në rritjen e kërkesës minimale për aktive likuide në valutë (deeuroizim).

Artikulli paraprakFederata Shqiptare e Basketbollit, “Çertifikatë Mirënjohjeje” kryebashkiakut Mziu
Artikulli tjetërMe sytë nga Lotaria Amerikane, si të shikoni nëse jeni fitues a jo