Agjencia amerikane “Bloomberg” përmes një shkrimi për idenë e shkëmbimit të territoreve në mes të Serbisë dhe Kosovës, ka paralajmëruar se nëse ndodh kjo gjë mund t’i ndihmojë Moskës në relacionin e saj me Gjeorgjinë, Moldavinë dhe Ukrainën.
Një marrëveshje ndërmjet Serbisë dhe Kosovës për të zgjidhur mosmarrëveshjen e gjatë rreth kufirit të përbashkët është duke u bërë gjithmonë e më shumë një ide abstrakte, transmeton Gazeta Express.
Përfaqësuesit e të dyja vendeve kanë zhvilluar bisedimet e para rreth të ashtuquajturit korrigjim kufitar, një zgjidhje që mund të ofrojë rrugëtim të të dyja shteteve në Bashkimin Evropian.
Forma e ndonjë marrëveshjeje të mundshme ende nuk dihet, derisa edhe liderët ende nuk e kanë thënë se çfarë me të vërtetë nënkuptojnë me “korrigjim të kufijve”.
Një teori që po diskutohet është se palët po diskutojnë shkëmbim të territorit me shumicë serbe që ndodhet në veri të lumit Ibër, me zonën me shumica shqiptare të Preshevës.
Ka shumë arsye të mira, për ta konsideruar këtë shkëmbim territoresh si një ide të keqe.
Por megjithatë ekziston një argument që mund të tejkalojë çdo kundërshtim: Fillimisht të gjitha shtetet që ishin pjesë e ish-Jugosllavisë, si dhe Shqipëria, janë në BE, kështu rëndësia e përcaktimit të kufijve specifikë ndërmjet tyre do të zbehej.
Bisedimet ndërmjet të dyja palëve u lehtësuan nga kancelari austriak Sebastian Kurz, vendi i të cilit tashmë është duke kryesuar presidencën e radhës të BE-së.
Ai është i përkushtuar që të shihet si një ndërtues i urave integruese drejt Evropës dhe për këtë po përpiqet që ta shfrytëzojë momentin edhe në rastin e arritjes së marrëveshjes ndërmjet Shkupit dhe Athinës për çështjen e emrit të Maqedonisë.
Megjithatë, një shkëmbim territorial ndërmjet Kosovës dhe Serbisë do të paraqiste një varg problemesh.
Kjo marrëveshje së pari do të ishte një marrëveshje që dërgon drejt dy shteteve të pastra etnikisht, shkruan “Bloomberg”, transmeton Gazeta Express.
Në luftën e fundit në Kosovë, vendet perëndimore ndërhynë për t’i dhënë fund gjakderdhjes, dhe shpresonin se kombet që kanë dalë nga konfliktet do të respektonin pakicat e tyre.
Një rishikim i mundshëm i kufijve dhe ndarja në dy shtete etnikisht të pastra do të kuptonte se këto shpresa të ndërkombëtarëve ishin të kota, dhe kjo mund të nxitë edhe reagimin e pakicave tjera në shtetet e ish-Jugosllavisë për shkëputje të ngjashme. Rrezik më i madh është një Bosnje dhe Hercegovinë, ku rajonet e dominuara me serbë dhe kroatë mund të largohen drejt Serbisë dhe Kroacisë dhe Maqedonisë, e cila ka një minoritet të fortë etnik shqiptar.
Nëse një shkëmbim i mundshëm i territoreve do të nxiste nacionalistët shqiptarë në Maqedoni dhe Kosovë drejt një “Shqipërie të Madhe”, dhe nëse do të shtynte serbët e kroatët që të ndahen nga Bosnja dhe Hercegovina, rreziku i konflikteve të armatosura do të shfaqej përsëri. Kjo është dhe arsyeja pse kancelarja gjermane Angela Merkel kundërshton çfarëdo marrëveshje që do të përfshinte ndryshime të kufijve, edhe pse një gjë të tillë nuk e ka bërë këshilltari i Trumpit, John Bolton, i cili ka deklaruar se SHBA-të nuk do të ndërhyjnë nëse palët merren vesh për diçka të tillë.
Ka edhe arsye tjera që ideja e shkëmbimit të territoreve të mos funksionojë. Shumica e serbëve të Kosovës që jetojnë në jug të Mitrovicës do të jenë në disavantazh shumë të madh krahasuar me serbët që jetojnë në veri të lumit Ibër, pasi në rast të arritjes së një marrëveshjeje për shkëmbim territoresh do të ishin të detyruar të largoheshin.
Pastaj shfaqet dhe Rusia, e cila vazhdimisht e ka mbështetur Serbinë në çështjen e Kosovës, duke refuzuar ta njohë shtetësinë dhe ta pengojë hyrjen në Kombet e Bashkuara.
Gjithashtu, Rusia ka treguar dhe gatishmëri që të mirëpresë çfarëdo marrëveshje që arrijnë të dyja shtetet. Një shkëmbim i mundshëm territoresh do të ishte dhe një rezultat i favorshëm për Kremlinin, pasi do t’i jepte legjitimitet për zgjidhjen e konflikteve të ngjashme me Moldavinë, Gjeorgjinë dhe Ukrainën. Dhe kjo është diçka që fuqitë perëndimore nuk do të ishin të lumtura ta pranonin.
Argumentet në favor të një marrëveshjeje janë po aq të fuqishme. Vendet e ish-Jugosllavisë kanë treguar se janë plotësisht në gjendje të bien dakord për kufijtë. Në mars, parlamenti i Kosovës ratifikoi një marrëveshje kufizimi të kufirit me Malin e Zi, të cilën BE-ja e kërkoi si kusht për lejimin e udhëtimit të lirë të qytetarëve të Kosovës. Marrëveshja u kundërshtua nga nacionalistët e Kosovës të cilët pretendonin se çoi në një humbje territoriale, por megjithatë kjo ndodhi dhe të gjithë ferri nuk u shkëputën.
Megjithatë edhe faktet në favor të arritjes së një marrëveshjeje janë gjithashtu të qëndrueshme. Vendet e ish-Jugosllavisë kanë treguar gatishmëri se mund të bien në dakord për kufijtë. Në mars Kuvendi i Kosovës ka ratifikuar një marrëveshje të demarkimit të kufirit me Malin e Zi, të cilën BE e kërkoi si kusht për lëvizjen e lirë të qytetarëve të Kosovës në zonën Shengen. Marrëveshja u kundërshtua nga nacionalistët e Kosovës të cilët pretendonin se kjo do të jetë një humbje territoriale, megjithatë kjo nuk ndodhi.
Një marrëveshje nga krerët e Serbisë dhe Kosovës për të punuar se bashku dhe për t’u pranuar në BE, do të ishte prova e një projekti evropian që vazhdon të ketë një ndikim të madh.
Nëse presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, dhe ai i Serbisë, Aleksandër Vuçiq, do të gjenin një marrëveshje ndërmjet dyja vendeve, kjo do të ishte dhe një lehtësim për BE-në, pas daljes së Britanisë së Madhe. Do të jetë e vështirë nëse kjo të do të shërojë ‘plagët e një lufte relativisht të freskët’. Edhe nëse nuk do të ketë ndonjë marrëveshje, Evropa mund të jetë e duruar gjithashtu.
