Në një marrëveshje të nënshkruar të martën në Singapor, lideri i Koresë së Veriut, Kim Jong Un, “ritheksoi angazhimin e tij të vendosur dhe të palëkundur për çarmatosjen e plotë bërthamore të Gadishullit Korean”, ndërsa Presidenti i SHBA Donald Trump “u zotua të ofrojë garanci për sigurinë” në Korenë e Veriut.
Dokumenti gjithashtu bën thirrje që të dy vendet të bashkojnë përpjekjet për të ndërtuar një paqe të qëndrueshme në Gadishullin Korean, për të krijuar marrëdhënie të reja mes SHBA-së dhe Koresë së Veriut dhe për të rimarrë eshtrat e të burgosurve të luftës dhe të anëtarëve ushtarakë që konsiderohen të zhdukur. Të dy palët premtuan gjithashtu se do të vijojnë bisedimet mes tyre.
“Ne do ta çarmatosim nga armët bërthamore Korenë e Veriut”, – tha Trump për bashkëpunëtoren e “Zërit të Amerikës” Greta Van Susteren. Ai tha gjithashtu se asnjëra nga palët nuk dha ultimatume dhe se marrëveshja e së martës ishte rezultat i muajve të tërë negociatash.
“Ju e dini se mund shkonte drejt një lufte. Ju e njihni Korenë e Veriut shumë mirë, Seuli ka 28 milionë banorë, e mund të përfundonte me miliona njerëz të vdekur, por ne e mbyllëm me një marrëveshje,” tha ai.
Presidenti Trump i tha gjithashtu Zërit të Amerikës se trupat e SHBA të vendosura në Korenë e Jugut do të qëndrojnë aty, por bëri të ditur një koncesion të kërkuar gjatë nga Koreja e Veriut. “Ne do të dalim nga lojrat e luftës që kushtojnë kaq shumë para,” tha ai, duke ju referuar manovrave ushtarake në rajon.
Më herët, në konferencën e shtypit, Presidenti Trump deklaroi se sanksionet aktuale të SHBA-së do të mbeten për momentin në fuqi, deri kur armët bërthamore të Koresë së Veriut “të mos jenë më një faktor”.
Një zëdhënës i Pentagonit tha se sekretari i Mbrojtjes Jim Mattis nuk ishte “i befasuar” nga koncesioni i presidentit Trump që i dha fund manovrave ushtarake dhe ishte konsultuar duke patur diskutime me zotin Trump dhe sekretarin e Shtetit Mike Pompeo.
Sa i përket verifikimit, Trump tha se ai dhe Kim diskutuan çështjen dhe se përpjekjet për monitorimin e denuclearization do të arriheshin “duke pasur shumë njerëz atje”. Ai gjithashtu parashikoi se Kim do të fillonte punën menjëherë për të “arritur deri në” marrëveshjen.
Lidhur me verifikimin e procesit të çnuklearizimit, presidenti Trump tha se ai dhe Kim diskutuan çështjen dhe se përpjekjet për monitorim do të arriheshin “duke patur shumë njerëz atje.” Ai gjithashtu parashikoi se Kim do të fillonte menjëherë punën për “përmbushjen” e marrëveshjes.
I pyetur nëse bisedimet përfshinin specifika mbi madhësinë e arsenalit bërthamor të Koresë së Veriut, presidenti Trump tha se “ajo që ata kanë është substanciale”.
Për të drejtat e njeriut, presidenti Trump tha se në takimet e së martës tema u prek vetëm shumë shkurtimisht, por se të dy palët do të diskutojnë për të, më shumë në të ardhmen. Kur u pyet për mijëra njerëz të burgosur në kampet e punës, Trump tha se ai mendon se i ka ndihmuar ata, sepse gjërat në Korenë e Veriut do të ndryshojnë. “Unë mendoj se ata janë një nga fituesit e mëdhenj sot,” tha ai.
Ai përmendi rastin e studentit të kolegjit amerikan Otto Warmbier, i cili u arrestua nga autoritetet e Koresë së Veriut në 2016 dhe vdiq një vit më parë pasi u riatdhesua në Shtetet e Bashkuara me dëmtime të rënda të trurit. “Otto nuk vdiq më kot, ai ka të bëjë shumë me praninë tonë sot këtu,” tha Trump.
‘Lidhje speciale’
Presidenti i SHBA-së, në mënyrë të përsëritur, përdori tone pozitive ndaj Kim Jong Un-it, duke falënderuar udhëheqësin e Koresë së Veriut për ndërmarrjen e asaj që ai e quajti një hap të guximshëm dhe duke thënë se ai “ka mundësinë të kapë një të ardhme të pabesueshme për popullin e tij”.
Ai gjithashtu falënderoi udhëheqësit e Kinës, Japonisë dhe Koresë së Jugut për përpjekjet e tyre për të bërë të mundur takimin e së martës.
Orë më parë, kur u ul pranë Kim Jong Un-it, në ceremoninë e nënshkrimit, presidenti Trump tha se të dy udhëheqësit “kanë çuar përpara një lidhje të veçantë” dhe se pas disa orësh bisedimesh të martën dhe nënshkrimit të marrëveshjes ai mendon se marrëdhënia e SHBA me Korenë e Veriut “do të jetë shumë më ndryshe nga ajo e së kaluarës. ”
Të dy udhëheqësit, Trump dhe Kim, shprehën mirënjohje reciproke ndaj njëri-tjetrit për takimet, dhe presidenti Trump tha se “absolutisht” do të ftojë Kim Jong Un-in për të vizituar Shtëpinë e Bardhë.
“Sot patëm një takim historik dhe kemi vendosur të lëmë pas të kaluarën,” tha Kim duke folur përmes një përkthyesi. “Bota do të shohë një ndryshim të madh.”
Menjëherë pas ceremonisë së nënshkrimit Kim u largua nga ishulli Sentosa i Singaporit.
Takim historik
Të dy udhëheqësit u takuan të martën, fillimisht kokë më kokë për 40 minuta, në prani vetëm të përkthyesve të tyre, përpara se me ta të bashkoheshin, për një drekë pune, delegacionet respektive. Pas drekës, ata ecën në këmbë së bashku, duke u ndalur shkurtimisht për të parë limuzinën e veçantë të presidentit të SHBA-së.
“Ne patëm një takim me të vërtetë fantastik, shumë përparim, shumë pozitiv”, tha presidenti Trump.
Delegacioni amerikan përfshiu sekretarin e shtetit Mike Pompeo, këshilltarin për Sigurinë kombëtare John Bolton dhe Shefin e personelit të Shtëpisë së Bardhë, John Kelly. Në delegacionin e Koresë së Veriut bënte pjesë ish Shefi i zbulimit ushtarak Kim Yong Chol, Ministri i Punëve të Jashtme Ri Yong Ho, si dhe Ri Su Yong, nënkryetar i Partisë së Punëtorëve, në pushtet.
E marta shënoi takimin e parë midis një presidenti të SHBA dhe një udhëheqësi të Koresë së Veriut. Dhjetëra aparate shkrepën fotot kur dy burrat u paraqitën së bashku para një sfondi të flamujve të SHBA-së dhe të Koresë së Veriut.
Në prag të takimit, zyrtarët amerikanë thanë se çdo marrëveshje që mund të arrihet duhet të ketë si rezultat dhënien fund të kërcënimit që përbëjnë armët bërthamore dhe raketat balistike të Koresë së Veriut.
“Objektivi përfundimtar që ne kërkojmë nga diplomacia me Korenë e Veriut nuk ka ndryshuar – çnuklearizimi i plotë, i verifikueshëm dhe i pakthyeshëm i Gadishullit të Koresë është i vetmi rezultat që Shtetet e Bashkuara do të pranojnë”, deklaroi Sekretari Pompeo të hënën.
Gjuha e përdorur në marrëveshjen e së martës nuk ishte aq e ashpër sa standarti i përcaktuar fillimisht nga Pompeo. Por Sekretari i Shtetit dukej ende pozitiv për rezultatin. “Është një ditë e mrekullueshme,” i tha Pompeo “Zërit të Amerikës”.
Rreth 5,000 gazetarë janë në Singapor për këtë rast, por vetëm një grusht gazetarësh amerikanë dhe të Koresë së Veriut, si dhe fotografë, u lejuan në vendin ku dy liderët përshëndetën njëri-tjetrin.
