Afera CEZ thellohet edhe më shumë. Pas firmosjes së marrëveshjes me mirëkuptim, e cila sipas Kontrollit të Lartë të Shtetit i shkaktoi shtetit shqiptar një dëm 480 milionë euro, qeveria i ka bërë një tjetër dhuratë kompanisë çeke. Në ligjin për faljen e borxheve, është përfshirë pa shumë zhurmë edhe një nen, i cili fal taksat e papaguara të kompanisë CEZ gjatë periudhës janar 2011 deri në dhjetor 2013.
“Fshihen detyrimet tatimore të papaguara sipas përcaktimit në pikën 1 të nenit 2 të këtij ligji, me përjashtim të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore të shoqërive që punojnë në sektorin elektro-energjetik dhe janë 100 për 100 me kapital shtetëror dhe që i përkasin periudhës tatimore 1.1.2011 deri në 31.12.2013”, shkruhet në nenin 8 të projektligjit që u miratua një ditë më parë në Komisionin Parlamentar të Ekonomisë. Burime nga Komisioni i Ekonomisë thanë për SYRI.net se, në total janë mbi 8 miliardë lekë ose rreth 65 milionë euro taksa që falen për tre kompanitë publike të energjisë. Por pjesën dërrmuese të kësaj falje, rreth 50 milionë dollarë e përbëjnë taksat dhe gjobat e kompanisë CEZ, detyrime të lindura në vitet 2011-2013. Në atë kohë, kompania çeke ngriti në Shqipëri një rrjet kompanish satelite, duke u përfshirë në transaksione të dyshimta financiare, për të shmangur taksat. Kjo solli përplasje me autoritetet tatimore, të cilat e penalizuan disa herë kompaninë për veprimtari të dyshimta financiare. Por tashmë të gjitha këto detyrime shuhen.
Në fund të vitit 2015, Kontrolli i Lartë i Shtetit, kallëzoi penalisht ministrin e Energjisë, Damian Gjinuri dhe Avokaten e Shtetit Alma Hiçka, si dy aktorët kryesorë, që hartuan marrëveshjen e zgjidhjes me mirëkuptim të konfliktit me CEZ. “Referuar përmbajtjes së Marrëveshjes për Zgjidhjen me Mirëkuptim, të nënshkruar më datë 23.06.2014, nga Grupi i Punës i kryesuar nga ministri Gjiknuri, evidentohen fare qartë elementët e një marrëveshjeje tërësisht të pabarabartë dhe jo në proporcion me pretendimet e deriatëhershme të shtetit shqiptar ndaj CEZ a.s, duke shkaktuar një dëm ekonomik në shumën 479 milionë euro”, denoncoi KLSH. Afera CEZ është denoncuar ashpër nga opozita, menjëherë pasi qeveria nënshkroi marrëveshjen e mirëkuptimit, në të cilin Shqipëria mori përsipër të paguajë 95 milionë euro për të rimarrë kompaninë në administrim shtetëror, ndërkohë që kompanisë çeke ju falën qindra milionë euro detyrime financiare të papaguara.
KLSH padit Gjiknurin për dëmin financiar 479 milionë euro
Kontrolli i Lartë i Shtetit ka arritur në përfundimin se shtetit shqiptar i është shkaktuar një dëm financiar prej 479 milionë eurosh nga marrëveshja për zgjidhjen me mirëkuptim mes palëve e arritur nga qeveria dhe grupi çek CEZ, i cili ishte pronar i 76 për qind të aksioneve të Operatorit të Sistemit të Shpërndarjes. Për këtë çështje, Kontrolli i Lartë i Shtetit ka bërë denoncim në Prokurori ndaj ministrit të Energjëtikës, Damian Gjiknuri. Ky i hodhi poshtë pretendimet e ngritura nga KLSH-ja, të cilat sipas tij nuk janë mbështetur në asnjë argument financiar apo ligjor. Kontrolli i Lartë i Shtetit deklaron se, “referuar përmbajtjes së Marrëveshjes për Zgjidhjen me Mirëkuptim, të nënshkruar më datë 23.06.2014, nga Grupi i Punës i kryesuar nga ministri Gjiknuri, evidentohen fare qartë elementët e një marrëveshjeje tërësisht të pabarabartë dhe jo në proporcion me pretendimet e deriatëhershme të shtetit shqiptar ndaj CEZ a.s”. Sipas KLSH-së, janë tre momente që kanë shkaktuar dëmet e mëdha financiare. E para, lidhet me shumën prej 95 milionë eurosh paguar grupit CEZ në këmbim të heqjes dorë nga paketa e vet e aksioneve në Operatorin e Sistemit Shqiptar të Shpërndarjes së Energjisë. Kjo vlerë, sipas ekspertëve të KLSH-së, është “e pabazuar në dokumentacion financiar për përdorimin e kredive dhe huave dytësore, apo njohje të drejtash nga CEZ Shpërndarje sh.a”.
