Një studim i prezantuar të mërkurën në Tiranë, zbuloi se korrupsioni është i pranishëm në Arsimin e Lartë në nivele shqetësuese dhe se një përqindje e lartë e studentëve ndihen nën presion për t’u bërë pjesë e aferave korruptive nga stafi akademik. Studimi i kryer nga OJQ-ja “Qëndresa Qytetare”, një organizatë e përqendruar te roli i shoqërisë civile në llogaridhënien e autoriteteve, u bazua te anketimi i 277 studentëve në fakultete të ndryshme në Tiranë, Elbasan dhe Durrës për të kuptuar nivelin, perceptimin dhe format e korrupsionit në këto universitete kryesore në Shqipëri.
Universitetit “Aleksandër Xhuvani” në Elbasan kishte normën më të lartë të pranisë së korrupsionit (77 për qind), pasuar nga Universiteti i Tiranës (62 për qind) dhe ai i Durrësit (42 për qind), sipas pikëpamjeve të studentëve. Të anketuarit pohojnë se forma më e përhapur e korrupsionit është pagesa në shkëmbim të notës, pasuar nga detyrimi për blerjen e librave të panevojshëm dhe së fundmi, nepotizëm dhe kërkesa për favore seksuale nga stafi akademik.
“Kjo është një tryezë alarmi për Arsimin e Lartë. Nuk mund të lejojmë që të ketë korrupsion në sistemin arsimor”, tha Rigles Xhemollari, drejtues i Qëndresës Qytetare, duke shtuar se blerja e notës me para e kthen universitetin në pazar. Xhemollari shtoi se i takon studentëve të ndershëm të denoncojnë me forcë çdo pedagog dhe u bëri thirrje atyre që të luftojnë me vetveten për të mos e blerë konkurrencën brenda universitetit.
“Pedagogëve u bëj një pyetje”, tha ai, “keni hyrë në universitet si tregtar apo edukues?” përfundoi Xhemollari. Plot 95 për qind e studentëve të anketuar dëshmuan se rastet e korrupsionit në universitetet e tyre janë anashkaluar, duke mbetur të paadresuara.
Po ashtu, duket se presioni për t’u përfshirë në raste korruptive është ushtruar në 87 për qind të studentëve, presion ky i ardhur nga pedagogu, stafi akademik apo sekserët e tjerë. Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë (neni 259) e dënon me burg nga dy deri në tetë vjet korrupsionin pasiv të personave që mbarin funksione publike.
Një zbulim tjetër shqetësues për korrupsionin në Arsimin e Lartë publik, duket se është masa e tolerimit të tij nga studentët, të cilët e shohin si të tolerueshëm (13 për qind) dhe nuk e dënojnë hapur (23 për qind). Shqetësimi kryesor i studentëve në lidhje me korrupsionin në Arsimin e Lartë duket se është krijimi i kushteve të pabarabarta mes studentëve, demotivimi i tyre për të studiuar, krijimin e shoqërisë së padrejtë e favorizuese dhe shtrembërim të tregut të punës.
Rekomandimet e studimit përfshijnë ashpërsim të masave ligjore dhe institucionale ndaj pedagogëve për korrupsion pasiv. “Duhet të krijohen zyra të posaçme për adresimin e korrupsionit në nivel universiteti”, sugjeron raporti. Po ashtu, hartuesit këshillojnë që Ministria e Arsimit të kryejë kontrolle periodike përmes anketave te studentët dhe kontaktit me zyrat e administratës.
