Rajnhard KLUÇEK
Në Shqipëri, Komisioni i BE-së është vetë nën presion prej disa javësh. Kjo është për shkak të një biznesi të pasurive të patundshme, nga shefja të zyrës së Komisionit në Tiranë, socialistja kroate Romana Vlahutin. Kështu në një zonë prestigjioze të kryeqytetit shqiptar, Tiranës, me emrin Rolling Hills, u ble një rezidencë me një çmim të tejfryrë. Në atë zonë normalisht paguhet rreth 2,000 euro për metër katror për sipërfaqen e banimit, por Komisionit Europian i kushtoi më shumë se 4700 euro për metër katror. Europarlamentaja gjermane, Ingeborg Grassle, shkoi më tej me akuzat duke i kërkuar një hetim ndaj Komisionit. Në përgjigje, Komisioni argumentoi këtë me një hapësirë më të madhe se sa ishte specifikuar në kërkesë. Kështu çmimi për metër katror duhet të ishte dukshëm më i ulët. Me sa duket, megjithatë, ishte përfshirë në llogaritje edhe zona e kopshtit përfshihen në llogaritjen, e cila nuk përfshihet në kushtet lokale të strukturës së çmimit.
Një problem tjetër në Shqipëri është legalizimi de fakto e kultivimit të kanabisit nga qeveria socialiste e Edi Ramës. Kjo çoi në situatë absurde që kompanitë që janë në kërkim për punëtorë, të cilat nuk ishin në gjendje për të plotësuar vendet e lira, sepse njerëzit preferojnë të merren me kultivimin e kanabisit. Ndërsa problemi është i njohur mirë në Shqipëri dhe në rajon, ajo është diskutuar rrallë në mediat e vendeve të BE-së. Përmes kësaj linje biznesi, qeveria është duke mbledhur shuma gjigante parash për të blerë votat në zgjedhjet e ardhshme të parashikuara për këtë vit.
OSBE-ja (në vitin 2017 Austria ka kryesimin) – mban në Shqipëri një zyrë me rreth 80 punonjës të mirëpaguar–ka të bëjë me çështje në nivel shkencor. Ju mund të krijoni një studim për të shqyrtuar përse shqiptarët rrisin kanabis në një mënyrë të tillë kaq të madhe. Në fund, kështu mendon një bashkëbisedues, mund të dalë në arsyen se shqiptarët rrisin kanabis, pasi ata mund të fitojnë shumë shpejt shumë para. Ky përfundim mund të nxirret edhe pa kërkime të shtrenjta shkencore. Përveç kësaj, shefi i Zyrës së OSBE-së në Tiranë, Bernd Borchard, ka bërë një prapaktheu të çuditshme. Pasi ai tha në një intervistë televizive, se nga biznesi i kanabisit rreth dy miliardë euro janë gati për blerjen e votave për zgjedhjet e ardhshme, ai i rishikoi këto deklarata 24 orë më vonë në një takim me ministrin e Brendshëm, dhe deklaroi se kjo nuk është e bërë nga qeveria e tanishme, por qeveria e mëparshme.
Përveç një reformë gjyqësore, Këshilli i BE-së ka bërë në dhjetor të vitit të kaluar luftën kundër kultivimit të drogës dhe ndarjen e politikës dhe krimit të organizuar si një kusht për fillimin e negociatave. Në total janë pesë prioritete të listuara që duhet të zbatohen nga Shqipëria para se ajo (ndoshta në vitin 2018) mund të vijë për të filluar bisedimet e pranimit. Në një artikull të botuar në mars në “Tirana Times”, Genc Pollo, kryetar i Bashkimit Pan-Europian Shqipëri dhe deputet i opozitës, krahason lojën rreth këtyre reformave me Matrioshkat (janë kukulla ruse, ku në çdo kukull ka brenda një kukull më të vogël) metaforë për veprime okulte. Në të kundërt nga pesë prioritetet, Kryeministri Rama flet vetëm për reformën gjyqësore, si një parakusht i negociatave për anëtarësim. Vlahutin, përfaqësuesja e Komisionit të BE-së në Tiranë, e mbështet atë në këtë pozicion.
Një Komision i BE-së, e cila e sheh veten të ekspozuar ndaj akuzave të transaksioneve të çuditshme të pasurive të patundshme, nuk mund të jetë përfaqësuesi më i besueshëm për reformën në drejtim të sundimit të ligjit këtu. Ka edhe pohime që edhe për këtë çështje nga ana e bashkësisë ndërkombëtare, njëlloj si në Maqedoni, ndjek një politikë të njëanshme për socialistët. Kështu shkruajnë disa senatorë amerikanë në letrën dërguar Sekretarit të ri amerikan të Shtetit, Rex Tillerson, në lidhje me ndikimin e diplomacisë amerikane në reformën gjyqësore në bashkëpunim me Fondacionin “Shoqëria e Hapur” të Soros, (e cila gjithashtu merrte para nga buxheti i SHBA e i Komisionit të BE-së). Ata prezumojnë se ekspertët e “Fondacionit Shoqëria e Hapur” ndikuan që pushteti gjyqësor të vijë në dorë të Kryeministrit dhe të së majtës politike. Kjo mund të çojë në destabilizimin e një vendi të NATO-s, në të cilin korrupsioni i qeverisë është në rritje përsëri, si dhe gjithashtu dhe në trafikun e drogës.
Për javë të tëra ka bllokada dhe protesta nga opozita. Në qershor janë zgjedhjet. Opozita kërkon dorëheqjen e qeverisë dhe vendosjen e një qeverie tranzitore për të përgatitur zgjedhjet në mënyrë të ndershme. Kjo procedurë ka ndodhur më parë edhe në Maqedoni. Atje, BE-ja kishte insistuar në vendosjen e një qeverie teknike të tillë. Dhe kështu u bë. Për Shqipërinë duket se momentalisht mungon kjo dëshirë. Në Maqedoni, ka qeverisur një parti jo-socialiste, në Shqipëri qeverisin socialistët e vjetër.
Mbyllja e rrugës ballkanike
Kur ministri i Jashtëm austriak, Sebastian Kurz u shfaq në fushatën zgjedhore për VMRO-DPMNE (qeveria maqedonase ka qenë një partner kyç për mbylljen e rrugës ballkanike), ai u kritikua dhunshëm në shumë komente, duke përfshirë pretendimin se ai kishte tradhtuar vlerat europiane. Gjatë fushatës zgjedhore në shumë media në vendet e BE, u përhapën thashetheme se Gruevski ishte një njeri i Moskës. Provat konkrete për këtë nuk u paraqitën kurrë. Politika aktuale e BE-së (në këtë rast, veçanërisht e Komisionit) kundër Maqedonisë dhe ndikimi i qartë për një ndryshim në favor të një qeverie socialiste, mund të shtynte realisht disa grupime politike maqedonase në krahët e Moskës.
Në fillim të këtij viti, pas inaugurimit të Donald Trump, është lançuar nga Shtetet e Bashkuara ideja për të ndarë Maqedoninë. Pjesa sllave e vendit për t’u bërë pjesë e Bullgarisë, ndërsa pjesa shqiptare me Shqipërinë apo Kosovën. Shqipëria mban një pjesë të madhe të fajit për situatën aktuale në Maqedoni. Qeveria e Nikolla Gruevskit ishte një koalicion i VMRO-DPMNE-së me një parti shqiptare. Pas ndërhyrjes së kryeministrit të Shqipërisë Edi Rama, partitë shqiptare kaluan në anën e socialistëve. Si një çmim për ndryshimin, socialistët duhej të premtonin për të futur shqipen si gjuhë të dytë zyrtare në Maqedoni. Balanca mes dy komuniteteve ka përjetuar në mënyrë të përsëritur tensione me kalimin e kohës. Me Marrëveshjen e Ohrit në vitin 2001 u arrit një marrëveshje për përfaqësimin e shqiptarëve etnikë. Marrëveshja e koalicionit me socialistët goditi balancën dhe në mënyrë masive nuk pranohet nga popullata maqedonase. Kjo është edhe një arsye për refuzimin e presidentit Gjorge Ivanov, që mos ta njohë këtë qeveri.
