Ndërsa vitit 2023 i erdhi fundi, presidenti rus Vladimir Putin ka krijuar një atmosferë ndërsa projekton besimin se po lundron drejt rizgjedhjes së pashmangshme në mars.
Zgjedhjet presidenciale në Rusi ndoshta përshkruhen më së miri si një lloj teatri politik. Putini nuk ka rivalë seriozë; kundërshtari i tij më i shquar, Alexey Navalny, ndodhet në një burg 40 milje në veri të Rrethit Arktik dhe mediat delikate e portretizojnë presidentin në detyrë si njeriun e domosdoshëm të Rusisë. Por votimi i kësaj pranvere është një ritual i rëndësishëm publik për udhëheqësin e Kremlinit, i cili do të sigurojë pushtetin deri në fund të dekadës.
Putin e shpalli ofertën e tij në një mënyrë pothuajse të rastësishme. Pas një ceremonie të “heronjve të Rusisë” në fillim të dhjetorit, Putin zhvilloi një bisedë në kamera me një grup ushtarakësh që kishin luftuar në Ukrainë – dhe të cilët, çuditërisht, iu lutën presidentit të kandidonte në vitin 2024.
“Në emër të popullit tonë, të Donbasit në tërësi dhe trojeve tona të ribashkuara, do të doja t’ju kërkoja të merrni pjesë në këto zgjedhje, tha Artyom Zhoga, një përfaqësues i rajonit të Donetskut të pushtuar nga Rusia. Në fund të fundit, ka shumë punë që duhet bërë… Ju jeni presidenti ynë, dhe ne jemi ekipi juaj. Ne kemi nevojë për ju dhe Rusia ka nevojë për ju.”
Përgjigja e Putinit?
“Nuk do ta mohoj që në periudha të ndryshme kam pasur mendime të ndryshme për këtë”, tha ai. “Por tani, keni të drejtë, ka ardhur koha për të marrë një vendim. Unë do të kandidoj për postin e presidentit të Federatës Ruse”.
Shpresat e Ukrainës për fitore zbehen përballë zbehjes së mbështetjes perëndimore dhe makinës së pamëshirshme të luftës të Putinit. Ishte një moment i shkruar qartë për të shfaqur Putinin si udhëheqësin e dashur kombëtar. Dhe gjithashtu vuri në dukje atë që Putinit i pëlqen të reklamojë si një arritje sinjalizuese e pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës, aneksimit nga Rusia të katër rajoneve të Ukrainës në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar.
Por, nëse Putin kandidon si president i kohës së luftës, ai duhet të masazhojë faktet. Rusia nuk i kontrollon plotësisht rajonet ukrainase që pretendonte në shtator 2022, lufta në terren ka qenë jashtëzakonisht e kushtueshme për sa i përket jetëve dhe pajisjeve ruse dhe flota ruse e Detit të Zi ka marrë një goditje serioze.
Për më tepër, lufta fjalë për fjalë është kthyer në shtëpi në Rusi. Muajt e fundit, dronët ukrainas kanë goditur thellë brenda territorit rus. Të shtunën u vranë më shumë se 20 në një nga incidentet më vdekjeprurëse të luftës për civilët rusë. Ndërsa Kievi ruan njëfarë niveli mohimi, sulme të tilla kanë pasur një efekt psikologjik shqetësues – veçanërisht kur dronët arritën të shkelin hapësirën ajrore rreth Kremlinit në maj.
Por goditja më e madhe nga lufta në Ukrainë ndodhi në qershor, kur shefi mercenar rus Yevgeny Prigozhin nisi një kryengritje mes një grindjeje me ushtrinë më të lartë të Rusisë dhe marshoi drejt Moskës.
Paraushtarakët Ëagner të Prigozhin u ndalën pranë kryeqytetit rus, në një marrëveshje të turbullt të ndërmjetësuar me sa duket nga presidenti bjellorus Alexander Lukashenko. Por imazhet e forcave Ëagner që rrotullohen praktikisht të pakundërshtuara drejt Moskës dhe rrëzimi i avionëve ushtarakë rus nga mercenarët ishin një goditje masive për imazhin e Putinit si garantues i stabilitetit të brendshëm rus.
Brenda dy muajve nga rebelimi, Prigozhin vdiq: Bosi mercenar vdiq në një aksident avioni ende misterioz në fund të gushtit. Putini i kishte mbijetuar sfidës më të madhe për mbajtjen e tij në pushtet në më shumë se dy dekada, por rebelimi minoi një nga shtyllat kryesore të sundimit të tij, atmosferën e paprekshmërisë së presidentit.
“Shumë ultra-patriotë u hutuan nga mëshira e treguar fillimisht ndaj Prigozhin dhe e interpretuan atë si një shenjë dobësie: si të shtetit ashtu edhe të vetë Putinit”, shkroi analistja politike ruse Tatiana Stanovaya pas rrëzimit.
“Edhe në rastin e pamundur që vdekja e Prigozhin të ishte një aksident i vërtetë, prandaj, Kremlini padyshim do të bëjë gjithçka që mundet për t’i bërë njerëzit të besojnë se ishte një akt ndëshkimi. Putin e sheh këtë si kontributin e tij personal në forcimin e shtetësisë ruse”.
Në fund të vitit, makina e marketingut e Kremlinit dukej se e kishte fshirë të gjithë çështjen Prigozhin. Në konferencën për shtyp të maratonës së Putinit, një vit pas rishikimit, emri i Prigozhin nuk u shqiptua kurrë, megjithëse Putin pranoi “pengesa që Ministria e Mbrojtjes duhet t’i kishte parandaluar” kur ishte fjala për kompanitë ushtarake private.
Si gjithmonë, përmbledhja vjetore ishte një master-klas në spin, me Putinin që prezantoi me besim mesazhin se Rusia ishte përsëri në këmbë dhe duke u tërhequr nga statistikat për të forcuar pikën e tij. Ekonomia, tha ai, po i kthehej rritjes së PBB-së, duke u rikthyer nga rënia prej 2.1% një vit më parë dhe prodhimi industrial i Rusisë po rritet. Shkalla e papunësisë në vend, mburrej ai, kishte rënë në nivelin më të ulët historik, 2.9%.
Rusia me të vërtetë i ka tejkaluar sanksionet dhe ekonomia e saj është në një bazë lufte: Sipas Departamentit të Thesarit të SHBA-së, shpenzimet e mbrojtjes kanë qenë shtytësi kryesor i rritjes ekonomike. Dhe kjo duket se do të vazhdojë, pasi Putini ka premtuar të shpenzojë gjithçka që duhet për të ndjekur penalisht luftën e tij kundër Ukrainës.
Dhe situata në fushën e betejës në Ukrainë i ka dhënë Putinit një mundësi tjetër për të krijuar vetëbesim. Kundërofensiva shumë e lavdëruar e Ukrainës dështoi të jepte ndonjë përparim dhe kërkesa e administratës Biden për më shumë se 60 miliardë dollarë ndihmë për Ukrainën ka ngecur në Kongres lidhur me kërkesat republikane për sigurinë kufitare dhe politikën e imigracionit. Hungaria bllokoi marrëveshjen e fundit të propozuar të ndihmës nga Bashkimi Evropian për Ukrainën.
Putini dëshiron qartësisht që bota, si dhe elektorati i tij, të besojnë se ai po fiton, dhe ai po mbështetet në idenë që Ukraina do të lëkundet. I pyetur në konferencën e tij për shtyp se kur do të ketë paqe në Ukrainë, Putin ofroi të njëjtën formulë të hapur që përdori për të justifikuar pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës në shkurt 2022.
“Do të ketë paqe kur të arrijmë qëllimet tona, të cilat ju i përmendët”, tha ai.
“Tani le t’i kthehemi këtyre synimeve, ato nuk kanë ndryshuar. Dëshiroj t’ju kujtoj se si i kemi formuluar: denazifikimi, çmilitarizimi dhe statusi neutral për Ukrainën.”
Të premten, ushtria ruse i kujtoi botës se çfarë do të thotë “denazifikim” në praktikë, duke i mbushur qytetet ukrainase me sulmin më të madh me raketa dhe dron që nga fillimi i pushtimit në shkallë të plotë.
Sulmet e pamëshirshme ndaj civilëve ukrainas, megjithatë, mund të kenë një efekt të paqëllimshëm. Pas valës së fundit të grevave, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak dhe Franca kërkuan të gjithë mbështetjen e vazhdueshme për Ukrainën. Ajo që mbetet për t’u parë në vitin 2024 është se sa krijues mund të jenë aleatët e Ukrainës në përmbushjen e këtyre premtimeve./ CNN
